Władysław Broniewski (1897 - 1962) - życie i twórczość
Poeta, żołnierz, twórca poezji rewolucyjnej, liryki miłosnej oraz trenów, tłumacz. Urodził się w 1897 roku w Płocku, zmarł w 1962 roku w Warszawie.
KALENDARIUM ŻYCIA WŁADYSŁAWA BRONIEWSKIEGO
17 XII 1897 - PŁOCK - rodzi się przyszły poeta
1906 - 1915 - uczy się w Gimnazjum Płockim
1914 - zostaje redaktorem pisma szkolnego Młodzi idą
1915 - 1918 - wstępuje do Legionów
1917 - odmawia przysięgi na wierność Austrii i zostaje uwięziony
1918 - opuszcza wojsko, zdaje maturę, rozpoczyna studia na Uniwersytecie Warszawskim; ponownie wstępuje do wojska - uczestniczy w kampaniach na wschodzie
1921 - ostatecznie opuszcza wojsko w randze kapitana jako kawaler Orderu Virtuti Militari i Krzyża Walecznych; kontynuuje studia, wstępuje do Związku Niezależnej Młodzieży Socjalistycznej Życie
1923 - zostaje sekretarzem redakcji czasopisma Nowa Kultura
1925 - debiut literacki - wydaje tomik wierszy Wiatraki
1925 - 1936 - pracuje jako sekretarz w redakcji Wiadomości Litarackich
1927 - wydaje tomik wierszy Dymy nad miastem
1929 - cenzura konfiskuje jego poemat Komuna Paryska
1929 - 1931 - redaguje Miesięcznik Literacki
1931 - zostaje aresztowany wraz z całym zespołem redakcyjnym
1932 - wydaje tomik wiersz Troska i pieśń
1936 - uczestniczy w Kongresie Pracowników Kultury we Lwowie
1938 - wydaje tomik wierszy Krzyk ostateczny
1939 - Związek Zawodowy Literatów Polskich Przyznaje poecie nagrodę literacką - jedyną przed wojną; we wrześniu zostaje przydzielony do Ośrodka Zapasowego 28 dywizji w Zbarażu
1940 - przebywa we Lwowie, zostaje aresztowany i zesłany w głąb ZSRR
1942 - opuszcza więzienie, podejmuje pracę w Ambasadzie Polskiej w Kujbyszewie; wstępuje do armii generała Andersa i wraz z nią udaje się do Iranu, a później do Palestyny; zostaje zmuszony do opuszczenia służby czynnej
1943 - wydaje tomik wierszy Bagnet na broń
1945 - wydaje tomik wierszy Drzewo rozpaczające; wraca do kraju - zamieszkuje w Łodzi, potem w Warszawie
1946 - otrzymuje nagrody literackie miasta Łodzi i Warszawy
1948 - wydaje tomik wierszy Wiersze warszawskie
1950 - otrzymuje Państwową Nagrodę Literacką I stopnia
1951 - wydaje tomik wierszy Nadzieja, poemat Mazowsze i wybór wierszy Dla dzieci
1953- wydaje poemat Wisła
1955 - ponownie otrzymuje Nagrodę Literacką I stopnia
1956 - wydaje zbiorek poetycki Anka - poświęcony tragicznie zmarłej córce Joannie
10 II 1962 - Warszawa - umiera.
Dorobek Wł. Broniewskiego jest w całości poetycki. Pierwsze wiersze, ogłosił w roku 1924 w „Nowej Kulturze”, ale właściwym debiutem był tom Wiatraki (1925) oraz opracowany wspólnie ze Stanisławem Ryszardem Stande i Witoldem Wandurskim manifest poezji rewolucyjnej Trzy salwy (1925). W latach miedzywojennych wydał szereg wierszy: Dymy nad miastem (1927), Troska i pieśń (1932), Krzyk ostateczny (1938). Piękny poemat z 1929 roku Komuna Paryska został skonfiskowany przez cenzurę. Ponadto opublikował w „Wiadomościach Literackich” szereg artykułów o poezji proletariackiej.
Międzywojenna liryka poety nawiązuje do tradycji romantycznej; występują w niej właściwości emocjonalizmu, patosu i apostroficzności stylu, dynamika i ekspresywność obrazowania, typ bohatera – samotnego rewolucjonisty. Stosująca wiersz regularny twórczość W. Broniewskiego mieści się w skamandryckim modelu poezji. W tej romantyczno-skamandryckiej formie poeta wyraża aktualną tematykę społeczną i polityczną, odwołującą się do tradycji ruchu robotniczego walkę proletariatu i wynikającą z opisu jego położenia ideę rewolucji.
Podczas wojny poeta wydał tom wierszy Bagnet na broń (1943) i Drzewo rozpaczające (1945), które są opisem jego wojennych losów; pobytu w Rosji, doświadczeń żołnierskich i emigracyjnej tęsknoty za krajem.
W utworach wydanych po wojnie dominuje tematyka rewolucyjna w ujęciu agitacyjnym i propagandowym. Wiersze pochodzące ze zbioru Nadzieja (1951) oraz poematy Opowieść o życiu i śmierci Karola Waltera – Świerczewskiego (1948), i Słowo o Stalinie (1949) podejmują zgodne z programem socrealizmu tematy walki, pracy i odbudowy. W późniejszych latach powstają dłuższe poematy opisowe; Mazowsze (1951) i nie ukończony cykl Wisła (1953), które są sentymentalnym powrotem do lat młodości, wspomnieniami z własnej biografii i twórczości oraz wyrazem zauroczenia mazowieckim krajobrazem.
Inne godne uwagi utwory to cykl wierszy Anka (1956) w tonie liryczno-osobistym, poświęcone tragicznie zmarłej córce poety oraz Pamiętnik 1918 – 1922 (wydany po śmierci poety w 1984). Jako tłumacz przekładał rosyjską poezję i prozę XIX i XX wieku.
WIERSZE UCZNIÓW O PATRONIE
(jtej SP5) Pan Władysław jest patronem
naszej pięknej szkoły.
Władał biegle swoim piórem
pisząc nam utwory.
O jesieni, wiośnie, lecie
i o mroźnej zimie.
O kukułce i wiewiórce,
świerku, jarzębinie.
My te wszystkie wiersze znamy,
bardzo chętnie je czytamy.
I ty spróbuj mój kolego, poznać wiersze Broniewskiego.
---------
(jtej SP5) Kochany panie Władysławie,
dziękujemy Ci za to,
że wprowadzasz nas w krainę uczuć i wyobraźni.
Wzruszasz nasze serca pięknymi wierszami,
dzięki każdej linijce nowe doznania mamy...
Jesienny wiatr hula nam po głowie,
Już Nowy Rok zaczął się W szkole.
W parku liście kasztanów i dębów zbieramy,
i piękne bukiety z nich układamy...
otwieram oczy - nie widzę darów jesieni -
Widzę więcej - tomik Pana poezji.
